In Nederland zijn zonnepanelen de laatste jaren steeds populairder geworden. Het land behoort tot de wereldtop als het gaat om het aandeel elektriciteit dat wordt opgewekt met behulp van zonne-energie. Op heldere dagen produceren zonnepanelen rond het middaguur bijna 60 procent van de benodigde elektriciteit voor heel Nederland.
Dit klinkt als een fantastische prestatie, maar er is ook een keerzijde: vaker dan je zou willen, schakelen zonnepanelen zichzelf uit vanwege een te druk elektriciteitsnet. Het probleem ligt bij het netwerk dat de grote hoeveelheid opgewekte energie niet aankan. Volgens deskundigen zal deze uitdaging in de toekomst alleen maar toenemen.
Wanneer er veel zon is, wordt er meer stroom geproduceerd dan het net kan verwerken, waardoor er overspanning ontstaat. Kabels en transformatorstations raken overbelast, wat ervoor zorgt dat zonnepanelen automatisch uitschakelen om schade aan apparatuur te voorkomen.
Ongeveer één op de twintig eigenaren van zonnepanelen ervaart regelmatig dit ongemak. Het is vervelend, vooral omdat het verlies van opgewekte energie ook betekent dat er inkomsten verloren gaan. Voor degenen die hun investering in zonnepanelen willen terugverdienen, is dit uiteraard een frustrerend probleem.
Verken meer op de volgende pagina
Oplossingen voor een overbelast energienet
Dit probleem zal alleen maar toenemen, vooral omdat de vraag naar elektriciteit stijgt en er steeds meer zonnepanelen worden geïnstalleerd. Het huidige elektriciteitsnet is simpelweg niet voorbereid op deze groei. Oudere wijken, waar de infrastructuur vaak verouderd is, ondervinden hierbij de meeste problemen.
In nieuwere wijken worden tegenwoordig dikkere kabels gebruikt en worden transformatoren geïnstalleerd die beter in staat zijn om pieken in de opwekking van zonnestroom aan te kunnen. Toch is dit in veel bestaande wijken nog altijd niet het geval, waardoor het aantal storingen door overspanning naar verwachting zal blijven toenemen.
Wanneer zonnepanelen uitvallen, is het niet altijd eenvoudig om te bepalen of het probleem in de installatie van de gebruiker of in het netwerk ligt. Veel mensen denken dat de netbeheerder verantwoordelijk is, maar vaak ligt het probleem bij de installatie in hun eigen woning. Eventuele oorzaken kunnen zijn: verkeerde omvormerinstellingen, te dunne kabels of een onjuiste aansluiting.
Als zonnepanelen op zonnige dagen niets produceren, kan het verstandig zijn om zowel de installateur als de netbeheerder te raadplegen om te achterhalen waar het probleem zit. Recent is een gedragscode van kracht geworden die netbeheerders in staat stelt om op afstand slimme meters uit te lezen en afwijkingen op te sporen zonder dat er een monteur ter plaatse hoeft te komen.
Hierdoor kunnen netbeheerders sneller problemen opsporen en oplossen. Hoewel het niet overal meteen mogelijk is om slimme meters af te lezen, willen netbeheerders deze technologie in de toekomst veel vaker gaan gebruiken.
Er zijn ook manieren waarop consumenten zelf kunnen helpen om de druk op het elektriciteitsnet te verminderen. Een belangrijke stap is om het energieverbruik te verschuiven naar momenten waarop veel zonnestroom wordt opgewekt. Bijvoorbeeld, wasmachines, vaatwassers en elektrische auto’s kunnen overdag worden gebruikt om te voorkomen dat te veel energie teruggeleverd moet worden aan het net.
Met behulp van slimme apparaten kan dit proces worden vergemakkelijkt. Zo zijn er elektrische auto’s die automatisch opladen wanneer de energievraag laag is en de elektriciteitsprijs gunstiger is. Hetzelfde geldt voor het gebruik van elektrische boilers of andere grote energieverbruikers overdag, wat kan bijdragen aan een betere balans op het net.
Op de lange termijn is duidelijk dat grootschalige aanpassingen aan het elektriciteitsnet noodzakelijk zijn voor de energietransitie. Dit houdt in dat in veel wijken de straten moeten worden opengebroken voor de installatie van dikkere kabels en extra transformatorstations. Hoewel het tijd en geld kost, zijn deze aanpassingen essentieel om de groei van zonnepanelen het hoofd te bieden.
Naast praktische problemen, zoals het vinden van locaties voor transformatorstations en het verkrijgen van vergunningen, heeft de sector ook te maken met een gebrek aan arbeidskrachten en materialen. Dit vertraagt de uitbreiding van het netwerk, wat betekent dat het probleem van overspanning waarschijnlijk zal toenemen.
De uitdagingen met betrekking tot het energienet zijn zowel voor consumenten als voor grote stroomleveranciers zoals zonneparken een probleem. Het vraagt om een gezamenlijke aanpak om oplossingen te vinden. Door het efficiënter gebruiken van stroom en het versterken van het elektriciteitsnet kunnen we zorgen voor een succesvolle energietransitie.
Hoewel de uitval van zonnepanelen frustrerend kan zijn, moeten we het zien als een gevolg van de ingrijpende transformatie van ons energiesysteem. Deze ’transitiepijnen’ zijn onderdeel van een verschuiving naar een duurzaam energiesysteem waarin hernieuwbare energiebronnen zoals zonnepanelen een centrale rol hebben.
